Kết quả khả quan
Qua 7 năm thực hiện Chương trình NTM, tỉnh Quảng Nam đã đạt được kết quả khá toàn diện trên tất cả các lĩnh vực. Đến cuối năm 2017, bình quân chung số tiêu chí đạt chuẩn NTM đạt 13,11 tiêu chí/xã (tăng 10,5 tiêu chí/xã so với năm 2010), có 71 xã đạt chuẩn NTM, không còn xã đạt dưới 5 tiêu chí, huyện Phú Ninh và thị xã Điện Bàn được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn NTM năm 2015. Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được, bộ mặt nông thôn ở nhiều nơi vẫn chưa thật sự “mới”, đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn ở một số vùng vẫn còn khó khăn; vai trò “chủ thể” của người dân trong xây dựng NTM chưa được phát huy đầy đủ,... Để khắc phục những tồn tại, hạn chế này, việc triển khai thực hiện xây dựng “Khu dân cư NTM kiểu mẫu” là việc làm rất cần thiết. Xây dựng “Khu dân cư NTM kiểu mẫu” sẽ phát huy tối đa vai trò chủ thể của người dân, tạo ra các thôn có kinh tế hộ phát triển, có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội phù hợp, cải tạo cảnh quan môi trường nông thôn theo hướng “sáng - xanh - sạch - đẹp”, an ninh trật tự được bảo đảm, nâng cao đời sống về mọi mặt cho người dân nông thôn, Đặc biệt, xây dựng “Khu dân cư NTM kiểu mẫu” sẽ góp phần gìn giữ, phát huy các giá trị văn hoá và những nét đặc thù của từng vùng, miền, gìn giữ được “hồn quê” và “cốt cách” của nông thôn Việt Nam.
Đường trục chính thôn Bến Đền Tây
Từ năm 2017 trở đi, để được công nhận xã đạt chuẩn NTM ngoài việc phải đạt chuẩn 19 tiêu chí NTM theo quy định tại Quyết định số 756/QĐ-UBND ngày 13/3/2017 của UBND tỉnh, xã còn phải có ít nhất 01 thôn được UBND cấp huyện công nhận đạt chuẩn “Khu dân cư NTM kiểu mẫu”.
Bên cạnh đó, để khuyến khích các địa phương tham gia xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu, UBND tỉnh đã ban hành quy định về hình thức khen thưởng trong Phong trào thi đua “Chung sức xây dựng NTM” (Quyết định số 3947/QĐ-UBND ngày 08/11/2016); theo đó, hằng năm UBND cấp huyện lựa chọn 01 thôn và 01 cá nhân tiêu biểu, xuất sắc để đề xuất Chủ tịch UBND tỉnh xét tặng Bằng khen, tiền thưởng theo quy định và được thưởng thêm 100 tấn xi măng để xây dựng các công trình phúc lợi trên địa bàn thôn.
Bước đầu, việc triển khai xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh ta đã đạt được một số kết quả nhất định. Đến nay, đã có 20 thôn được UBND cấp huyện công nhận đạt chuẩn “Khu dân cư NTM kiểu mẫu” năm 2017: Tam Kỳ (01 thôn), Núi Thành (01 thôn), Bắc Trà My (01 thôn), Duy Xuyên (01 thôn), Đại Lộc (02 thôn), Thăng Bình (04 thôn) và Điện Bàn (10 thôn).
Những điểm sáng
Việc xây dựng “Khu dân cư NTM kiểu mẫu” ở thị xã Điện Bàn đã thực sự trở thành một phong trào sôi nổi và được người dân nhiệt tình ủng hộ và tích cực tham gia, tiêu biểu trong đó có thôn Bến Đền Tây, xã Điện Quang là một điểm sáng. Khi triển khai xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu, người dân tại thôn đã tham gia tích cực trong thực hiện Bộ tiêu chí, chủ động lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng qua các trục đường, trồng cây xanh trên tuyến đường số 2 và số 3, hạ lề trồng cỏ gừng tại một số tuyến giao thông quan trọng, hiến đất mở rộng mặt đường bê tông rộng 5m,..; qua công tác tuyên truyền, các hộ dân đã chủ động sửa sang lại cảnh quan, bố trí tường rào, cổng ngõ gọn gàng, sạch đẹp hơn. Đảng viên trong thôn tiên phong hiến đất mở đường, di dời tường rào, cổng ngõ theo quy hoạch để chỉnh trang đường sá, cải tạo vườn tạp, trồng hoa, cây xanh, thảm cỏ trước nhà nhằm làm gương cho quần chúng làm theo. Thôn có khoảng 100 hộ dân di dời tường rào, cổng ngõ để điều chỉnh tuyến đường thẳng hàng, thoáng rộng, ngoài ra, thôn vận động được khoảng 20 hộ chuyển chuồng gia súc ra khu vực quy hoạch (cách xa khu dân cư) để chăn nuôi, tránh gây ô nhiễm môi trường trong khu dân cư,… Ngoài thôn Bến Đền Tây, tại thị xã Điện Bàn còn có một số thôn thực hiện rất tốt như thôn Hà An – xã Điện Phong, thôn Đông Hồ - xã Điện Hòa,….
Tại huyện Tiên Phước, địa phương đã lựa chọn 14 thôn tiêu biểu của 14 xã để thực hiện điểm xây dựng “Khu dân cư NTM kiểu mẫu”. Tiêu biểu trong các thôn này có thôn 4, xã Tiên Cảnh (là thôn có làng cổ Lộc Yên). Hưởng ứng chủ trương xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu, người dân thôn 4 đã tích cực tham gia góp công, góp sức, hiến đất, các loại cây cối có giá trị như quế, bòn bon,... để cùng với Nhà nước bê tông hóa các tuyến đường trục thôn, đường ngõ, xóm; mỗi hộ gia đình đều chủ động cắt tỉa hàng rào làm bằng cây chè tàu một cách gọn gàng, vuông vức; thường xuyên vệ sinh sạch sẽ các đoạn đường chạy qua mỗi nhà; thực hiện cải tạo vườn tạp,... qua đó đã tạo được cảnh quan môi trường nông thôn thông thoáng, sạch đẹp, không khí trong lành, gắn với những ngôi nhà hàng trăm năm tuổi nằm dựa vào vách núi, những mảnh vườn theo lối kiến trúc bậc thang, dẫn vào mỗi ngôi nhà là ngõ đá rêu phong uốn lượn của làng cổ Lộc Yên; nhờ đó, đã góp phần rất lớn trong việc gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của địa phương, đồng thời kết hợp phát triển du lịch sinh thái làng quê trong thời gian đến.
Tuy chỉ là những kết quả bước đầu trong xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu nhưng có thể khẳng định chủ trương xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu là chủ trương đúng đắn, là nền tảng vững chắc cho việc xây dựng NTM bền vững, thực chất.