Tàu cá QNa-91945 vừa trở về từ ngư trường truyền thống Hoàng Sa. Ảnh: N.Q.V

Truy cản

Nhiều tàu cá của ngư dân trên địa bàn tỉnh đang tập kết tại cảng cá Tam Quang (Núi Thành). Ngư dân Nguyễn Thanh Vương (thôn Sâm Linh Đông, xã Tam Quang) chia sẻ: “Bão số 1 hoành hành tại quần đảo Hoàng Sa trong mấy ngày qua, tàu của chúng tôi vào bờ trước bão vì khai thác được sản lượng hải sản lớn. Chuyến này, cá nục, cá ngừ bội thu lắm, anh em rất vui mừng. Chúng tôi sẽ lại vươn khơi ngay thôi, đang vụ sản xuất chính mà”. Anh Vương là chủ tàu cá QNa-91945 có công suất 780CV, hành nghề lưới vây ánh sáng tại ngư trường Hoàng Sa. Khi trao đổi với chúng tôi, trên gương mặt của anh Vương hiện rõ nét rắn rỏi, can trường của một ngư phủ dày dạn kinh nghiệm. Đang loay hoay thu dọn ngư lưới cụ, anh Ngô Hải - người đi “bạn” lâu năm trên tàu chia sẻ: “Nhờ anh em năng động sản xuất chứ không dễ chi thu được đến 30 tấn cá nục, cá ngừ ở chuyến biển vừa qua đâu. Tàu Trung Quốc ngang ngược lắm, chúng liên tiếp cản phá quá trình đánh bắt hải sản của ngư dân Quảng Nam”.

Neo đậu cách tàu cá QNa-91945 không xa là tàu cá QNa-90028 của ngư dân Phạm Thái (thôn An Hải Tây, xã Tam Quang). Anh Thái bộc bạch: “Trung Quốc như biết vụ sản xuất chính của ngư dân miền Trung bắt đầu từ đầu tháng 4 hay sao đó mà chúng cử rất nhiều tàu hải giám, tàu ngư chính có mặt ở ngư trường Hoàng Sa để cản phá quá trình bám biển của ngư dân chúng tôi. Số lượng các tàu lớn này tăng đột xuất trong thời gian gần đây. Hễ gặp tàu cá Việt Nam là chúng truy cản, xua đuổi khiến anh em rất khổ sở, lo lắng. Do chạy lòng vòng mà không tập trung đánh lưới nên sản lượng chuyến biển giảm”. Chuyến biển vừa qua của tàu cá QNa-90028 chỉ đạt 15 tấn hải sản. Anh Thái cho biết thêm, nếu như trước đây, hy hữu lắm tàu cá gặp tàu Trung Quốc, cùng đường đi thì chúng mới cản phá. “Mà chuyện đó hiếm lắm, tàu hải giám, hải cảnh, kiểm ngư của Trung Quốc chỉ tá túc trong các cụm đảo chứ ít khi có mặt trên biển. Vậy mà giờ đây, lúc nào tàu Trung Quốc cũng có mặt tại ngư trường. Các tàu hải giám, tàu ngư chính to lớn, trang bị hiện đại sẵn sàng lao vào cản phá tàu cá của ngư dân, không cho sản xuất” - anh Thái nói.

Bám giữ ngư trường

Đây không phải là lần đầu tiên tàu cá của ngư dân Quảng Nam bị tàu Trung Quốc ngang ngược xua đuổi, cản phá ngay tại vùng biển thuộc chủ quyền Việt Nam. Trong tâm trí của nhiều người dân xã Tam Hải (Núi Thành) vẫn còn in nguyên hình ảnh tiều tụy của ông Nguyễn Quốc khi chiếc tàu do ông làm chủ là QNa-90126 đã bị tàu Trung Quốc đuổi bắt và giữ trái phép khi đang sản xuất tại vùng biển Hoàng Sa cách đây hơn 5 năm. Phải nhờ Bộ Ngoại giao can thiệp, phải tốn tiền chuộc, phải hy sinh, mất mát nhiều thứ ngư dân Nguyễn Quốc mới được phía Trung Quốc trả lại chiếc tàu là phương tiện sinh kế duy nhất của gia đình. Theo các ngư dân có thâm niên trong nghề như Huỳnh Minh Cảnh, Huỳnh Văn Tạo (thôn Sâm Linh Tây, xã Tam Quang), quá trình sản xuất tại ngư trường truyền thống Hoàng Sa của ngư dân luôn gặp khó khăn bởi sự cản trở, manh động của tàu Trung Quốc. “Vậy nhưng, trong gian khó thì tinh thần kiên cường, kiên trung bám biển của ngư dân Núi Thành nói riêng, Quảng Nam nói chung càng được dịp trỗi dậy. Bởi hơn hết, đó là nơi gắn bó máu thịt của ngư dân, không phải ở mỗi một đời người mà là quá trình truyền lại, tiếp nối liên tục từ thế hệ này qua thế hệ khác. Ngư dân chúng tôi không muốn rời xa biển dù chỉ một ngày nên khi bị cản trở thì lại càng biểu hiện sâu sắc hơn tình yêu biển đảo” - ông Huỳnh Minh Cảnh nói.

Lão ngư Phan Tốn (thôn An Hải Tây, xã Tam Quang) cũng vừa trở về từ ngư trường Hoàng Sa trên tàu cá QNa-91945. Ông Tốn đã bám biển được hơn 45 năm qua dù đời ngư phủ của ông chỉ là đi “bạn”. “Tôi đã chứng kiến nhiều lần tàu Trung Quốc gây hấn với tàu cá mình. Có khi chúng xua đuổi tàu cá của ngư dân Quảng Nam vào sâu trong vùng bờ. Một chuyến biển bình thường có thời gian đánh bắt khoảng 15 ngày. Thế nhưng có khi tàu Trung Quốc ráo riết xua đuổi đến mức ngư dân không thể khai thác được chi trong ngần ấy thời gian. Họ quá sức nhẫn tâm và ngược ngạo” - ông Tốn nói. Lão ngư Phan Tốn kể, nếu trước đây, phía Trung Quốc đuổi bắt ngư dân Quảng Nam ở phạm vi gần đảo Tri Tôn thì gần đây chúng xua đuổi bất kỳ chỗ nào chúng gặp, lắm khi cập bờ mà không khai thác được sản hải. Lão ngư Phan Tốn quả quyết: “Gần 50 năm nay chúng tôi bám biển rồi, nhiều quãng thời gian trong đó, chúng tôi bám biển Hoàng Sa. Hiểm nguy chúng tôi quen rồi, không đời nào chúng tôi không tiếp tục bám giữ Hoàng Sa. Nhờ tinh thần tương thân tương ái, đoàn kết bám biển mà ngư dân Quảng Nam đã vượt qua được nhiều thử thách khắc nghiệt và khẳng định thêm hành trình chinh phục biển cả”.