Dầu phụng Đất Quảng - đặc sản quê xứ. Ảnh: D.P.Đ.Q

Vùng phù sa bãi biền sông Thu được coi như như vùng đất “vàng” cho cây trồng ngắn ngày, trong đó có đậu phụng. Ông Nguyễn Đức Thành - Giám đốc HTX Điện Quang, người đưa dầu phụng vùng phù sa đi xa hơn quê mình, chia sẻ, dầu phụng Đất Quảng bắt đầu ra thị trường từ năm 2016. Từ đó đến nay, những người vùng Gò Nổi luôn tự hào vì những giọt dầu thơm ngậy vốn dĩ là đặc sản xứ Quảng, nay đã lên kệ ở các siêu thị, quầy hàng từ TP.Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Tam Kỳ.

Để có được những chai dầu phụng lên nước vàng óng và thơm lừng ngay từ lúc mở nắp, một quy trình chế biến khắt khe và tuyển lựa nguyên liệu được tuân thủ nghiêm ngặt. Theo đó, đậu phụng sau khi thu hoạch được phơi khô và sàng lọc loại bỏ hạt bị hư hỏng, đưa vào máy để bóc tách lấy hạt. Hạt chất lượng được xay mịn thành bột và hông (hấp cách thủy) khoảng một tiếng đồng hồ đối với một mẻ nặng khoảng 1 tạ. Sau khi hông xong, đậu phụng được đem đóng thành gói nhỏ rồi đưa vào bộng ép đứng thủy lực. Dầu phụng ép ra sẽ tiếp tục xử lý qua một dây chuyền lắng lọc khép kín đóng chai, dán nhãn. Với quy trình như vậy, cứ 1 tạ đậu đem ép sẽ cho ra hơn 36 lít dầu phụng nguyên chất.

Năm 2016, HTX Điện Quang đầu tư hơn 1,2 tỉ đồng với quyết tâm xây dựng thương hiệu “Dầu phụng Đất Quảng”. Năm 2018, họ tiếp tục đầu tư hơn 300 triệu đồng nâng cấp cơ sở và hệ thống lọc dầu khép kín, nâng công suất mỗi ngày ép được khoảng 500 lít dầu phụng phục vụ cho khâu đóng chai thành phẩm và ép gia công cho người dân. Điều đặc biệt, những người xuất thân từ nông dân vùng bờ bãi Thu Bồn đã biết cách để liên kết với nhau, cùng tạo nên vùng nguyên liệu sạch ngay tại đồng đất của mình. Hàng trăm hộ ở các xã Điện Quang, Điện Trung, Điện Phong, Điện Thắng Trung... tham gia mô hình liên kết và được HTX hỗ trợ về giống, phân bón. Họ đã trồng hơn 100ha đậu phụng theo tiêu chuẩn an toàn để có được thành phẩm là những chai dầu phụng Đất Quảng sạch và nguyên chất. “Chúng tôi ký hợp đồng trồng và thu mua đậu phụng với nông dân. Đến mùa thu hoạch, nông dân phơi khô, đóng bao mang đậu đến bán cho HTX. Khi ký kết với nông dân, chúng tôi đưa ra những cam kết cụ thể nhằm đảm bảo giống cây trồng, thời điểm bón phân hữu cơ, phun thuốc, thu hoạch… để dầu phụng đạt chất lượng cao nhất” - ông Nguyễn Đức Thành nói thêm.

Dầu phụng Đất Quảng đã được UBND tỉnh xếp hạng là sản phẩm OCOP đạt chất lượng 3 sao. Hiện nay, mỗi tháng lượng dầu bán ra thị trường đã hơn 500 lít. Câu chuyện của dầu phụng Đất Quảng - đặc sản của xứ Quảng, hẳn sẽ khơi dậy ít nhiều suy tư về các mấu nối từ liên kết, quy trình sản xuất cho đến tinh thần để có một sản phẩm chất lượng đúng nghĩa. Một đặc sản quê xứ - muốn đi xa, phải là thức hàng được làm ra từ chính nguyên liệu, đôi tay và tấm lòng của người nơi đó!