Việc xây dựng thôn NTM kiểu mẫu nhằm phát huy tối đa vai trò chủ thể của người dân, tạo ra các thôn, bản có kinh tế hộ phát triển; có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội phù hợp; có cảnh quan, môi trường xanh, sạch đẹp; an ninh trật tự được đảm bảo. Đồng thời nhằm gìn giữ, phát huy các giá trị văn hoá và những nét đặc thù của từng vùng, miền; gìn giữ được “hồn quê” và cốt cách của nông thôn Việt Nam.
Qua đó, đã tạo ra diện mạo mới, có chiều sâu, tính bền vững đối với xã đạt NTM. Đã tạo ra động lực trực tiếp cho người dân, bởi lợi ích thiết thực mang lại; từ yêu cầu của Chương trình NTM, nay đã trở thành nhu cầu đòi hỏi của người dân, để “Người dân và cộng đồng là Chủ thể trong xây dựng NTM, để xây dựng NTM dần đi vào thực chất và được phát huy cao hơn. Huy động được nguồn lực trong cộng đồng dân cư.
Với nhiều địa phương, việc cải tạo vườn tạp, xây dựng vườn mẫu đã tạo ra hướng đi mới mà lâu nay còn lúng túng trong thực hiện, từ nguồn kinh phí hỗ trợ 5 triệu đồng/vườn đến nay đã có rất nhiều vườn mẫu trên địa bàn tỉnh được cải tạo, chỉnh trang cho thu nhập, góp phần giải quyết việc làm, nâng cao đời sống cho người dân, tạo ra được nhiều mô hình “Nhà sạch, vườn đẹp” “Nhà, vườn kiểu mẫu”...
Đáng chú ý, ý thức, nhận thức của người dân được nâng lên rõ rệt, ý thức chấp hành pháp luật, các quy ước, hương ước tốt hơn, an ninh trật tự được đảm bảo hơn; các giá trị văn hóa truyền thống, nhất là bản sắc văn hóa làng xã được bảo tồn và phát huy; môi trường sống được bảo vệ, cải thiện nhanh, đã dần hình thành những vùng quê “Thực sự đáng sống hơn”. Ngày nay, khi đi về nông thôn thì có sự khác biệt rất lớn giữa thôn có xây dựng thôn kiểu mẫu với thôn không có xây dựng kiểu mẫu, phong trào này đã tạo ra thi đua rất lớn giữa các thôn, tạo điểm nhấn trong xây dựng NTM, đưa NTM đi vào chiều sâu.
Thông qua các hoạt động trong xây dựng NTM kiểu mẫu sự gắn kết trong cộng đồng khu dân cư được chặt chẽ hơn, tình làng nghĩa xóm gắn bó hơn, cán bộ gần dân hơn, nhiều cán bộ qua thực tiễn đã trưởng thành hơn, vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền, đoàn thể và đội ngũ các cấp được phát huy tốt hơn. Xây dựng thành công “thôn NTM kiểu mẫu” sẽ góp phần giúp cho nông thôn tiếp cận, bắt nhịp tốt hơn với xu thế phát triển mới. Một số địa phương làm tốt như: Điện Bàn, Duy Xuyên, Tiên Phước, Hội An,…. đã tạo được các mô hình cho các địa phương khác học hỏi, nhân rộng.
Có thể khẳng định, xây dựng thôn NTM kiểu mẫu ở Quảng Nam thời gian qua cơ bản hiệu quả, đã dần hình thành những vùng quê “Thực sự đáng sống hơn”, góp phần tích cực vào xây dựng NTM được hiệu quả, bền vững, đi vào chiều sâu, với mục đích xây dựng Quê hương Quảng Nam ngày càng trù phú, phát triển, ngang tầm các tỉnh trong khu vực.