Toàn cảnh hội nghị

Vùng DHNTB và TN bao gồm 13 tỉnh, thành phố (Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Bình Thuận, Ninh Thuận, Gia Lai, Kon Tum, Lâm Đồng, Đác Lắc, Đác Nông), với tổng diện tích là 98.895 km2 (chiếm khoảng 29,6% của cả nước), dân số khoảng trên 15 triệu người (chiếm 16% dân số cả nước), có hơn 40 đồng bào dân tộc thiểu số cùng sinh sống. Hiện có 1.424 xã thực hiện xây dựng NTM.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường phát biểu tại hội nghị

Theo báo cáo tại hội nghị, qua 9 năm xây dựng nông thôn mới, khu vực DHNTB và TN đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn đã được cải thiện, đầu tư liên tục, thay đổi đáng kể diện mạo nông thôn, bước đầu cơ bản đáp ứng được nhu cầu phát triển sản xuất và đời sống của người dân. Tính đến tháng 8/2019, khu vực Duyên hải Nam Trung Bộ (DHNTB) và Tây Nguyên (TN) có 42,41% (604/1.424) xã đạt chuẩn nông thôn mới, thấp hơn mức đạt chuẩn trung bình của cả nước, và so sánh với khu vực thì chỉ cao hơn duy nhất vùng miền núi phía Bắc (hiện mới có 26,45% số xã đạt chuẩn). Có 9 huyện đạt chuẩn xây dựng nông thôn mới.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam Phan Việt Cường thăm các gian hàng trưng bày sản phẩm nông nghiệp đặc trưng của các tỉnh duyên hải NTB&TN

Trong giai đoạn 2010 – 2019, toàn vùng đã huy động được 364.585 tỷ đồng đầu tư cho chương trình nông thôn mới. Ngân sách đối ứng của địa phương đạt 20.049 tỷ đồng, tuy nhiên, nguồn vốn mới chỉ tập trung ở những địa phương có điều kiện kinh tế phát triển, đang trong quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa nhanh, nhất là kinh tế ven biển như Bình Định, Phú Yên, Quảng Nam...

Bên cạnh đó, chương trình OCOP sau hơn 1 năm triển khai, bước đầu đã đạt được những kết quả nhất định, góp phần thúc đẩy phát triển những sản phẩm đặc sản các địa phương (điển hình là các tỉnh Quảng Nam, Lâm Đồng). Tổng số sản phẩm dự kiến được chuẩn hóa đến 2020 của khu vực là 582 sản phẩm, chiếm 15,8% cả nước (cả nước là 3.684 sản phẩm).

Tuy nhiên, kết quả xây dựng nông thôn mới tại khu vực vẫn còn nhiều tồn tại như khoảng cách chênh lệch khá lớn so với các vùng, miền và thấp hơn so với mặt bằng chung của cả nước. Vùng DHNTB và TN vẫn còn 27 huyện trên địa bàn 09 tỉnh chưa có xã đạt chuẩn NTM; chất lượng công nhận xã đạt chuẩn NTM ở một số nơi còn chưa bảo đảm.

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Nguyễn Xuân Cường cho rằng, khu vực Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên là một trong những vùng đặc trưng nhất của Việt Nam trong xây dựng nông thôn mới, xuất phát điểm cực kỳ khó khăn, không gia khai thác và tiềm năng lớn. Vì vậy, mặc dù các địa phương đã có nhiều nỗ lực, nhưng khu vực này vẫn còn là vùng trũng về xây dựng nông thôn mới của cả nước. Đặc biệt là lĩnh vực thiết chế hạ tầng và tỷ lệ hộ nghèo. Bên cạnh đó, đây là khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của thiên tai, biến đổi khí hậu. Để xây dựng nông thôn mới tại khu vực này thành công như mục tiêu đã đặt ra, theo ông Nguyễn Xuân Cường, phải xác định  xác định nông nghiệp – nông dân – nông thôn là thế mạnh. Các tỉnh thành phải coi đây là sự nghiệp của dân, và không ai làm thay cho các địa phương, làm tốt bằng các địa phương.

Hội nghị đã thảo luận và đề ra nhiều giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới. Theo đó, các tỉnh, thành phố Vùng DHNTB và TN cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ và cư dân nông thôn; nâng cao chất lượng các phong trào thi đua xây dựng NTM; tiếp tục nhân rộng các mô hình, các điển hình tiên tiến, sáng kiến và kinh nghiệm hay về xây dựng NTM. Chủ động nghiên cứu và xây dựng cơ chế chính sách hỗ trợ xây dựng NTM đột phá cho vùng theo hướng lồng ghép các chương trình, dự án trên địa bàn nông thôn với Chương trình MTQG xây dựng NTM nhằm thống nhất cơ chế chính sách hỗ trợ các địa phương triển khai hiệu quả các nội dung của Chương trình, góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư các nguồn lực, bảo đảm không chồng chéo, lãng phí nguồn lực; đồng thời đẩy nhanh tiến độ, thu hẹp khoảng cách xây dựng NTM so với các vùng khác của cả nước, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân nông thôn...