Sâm Ngọc Linh là mặt hàng được ưa thích, mang lại doanh thu cao ở mỗi phiên chợ sâm hàng tháng tại huyện Nam Trà My. Ảnh: N.D

- Thưa ông, sâm Ngọc Linh được bày bán trong mỗi phiên chợ có sự hoài nghi về chất lượng do việc thẩm định thật- giả bằng vị giác và mắt thường chứ chưa có máy móc nào. Theo ông, việc thẩm định như thế có chính xác?

- Ông Hồ Quang Bửu: Trước hết, tôi khẳng định ngay rằng, những củ sâm Ngọc Linh được bày bán ở phiên chợ là sâm thật 100%. Nếu phát hiện ra trường hợp nào sâm giả, cá nhân tôi sẽ chịu hoàn toàn trách nhiệm. Trước tiên là sẽ hoàn trả lại tiền cho người đã mua phải sâm giả. Nhiều người cho rằng, việc thẩm định bằng vị giác và kinh nghiệm của những người trồng sâm lâu năm có thể xảy ra sai sót. Tuy nhiên, những người có hơn 30 năm trồng và gắn bó với cây sâm, có nhắm mắt họ cũng nhận biết mùi vị của nó ra sao, hình thù thế nào, tam thất hay sâm Ngọc Linh đều phân biệt được. Thậm chí, máy móc đôi khi còn xảy ra sự cố, nhưng họ thẩm định bằng mắt, bằng mùi vị... là hoàn toàn chính xác!

Để hiểu rõ hơn về những công đoạn đưa sâm Ngọc Linh xuống núi để bán ở mỗi phiên chợ, tôi sẽ giải thích rõ hơn. Những củ sâm trước khi vào mỗi phiên chợ hàng tháng sẽ phải trải qua 3 lượt kiểm tra khắt khe. Lần thứ nhất, là khi người dân tuyển chọn những củ sâm từ vườn của mình để bán trong đợt đó phải qua sự kiểm tra của tổ kiểm định ngay tại làng. Lần thứ hai là trước khi vào phiên chợ phải qua thẩm định của tổ kiểm định một lần nữa. Và lần cuối cùng là khi vừa bày bán tại các gian hàng, tổ kiểm định phối hợp với ngành công thương, chính quyền địa phương và các chuyên gia thẩm định lại một lần nữa. Vậy nên, sâm Ngọc Linh được bày bán tại phiên chợ là sâm thật 100%.

- Tuy nhiên, việc người mua lo ngại không phải là không là có cơ sở. Vậy huyện đã có phương án nào để khẳng định được thương hiệu của sâm Ngọc Linh?

- Ông Hồ Quang Bửu: Tất nhiên, đây là giai đoạn đầu nên buộc phải nhờ đến tổ kiểm định như hiện nay, còn về lâu dài chắc chắn sẽ có máy móc thử ADN của sâm tham gia việc này. Về vấn đề này, UBND huyện đã có kiến nghị với tỉnh cũng như Bộ Khoa học - Công nghệ để sớm có máy móc thẩm định chất lượng sâm một cách công khai, chính xác nhằm bảo vệ cho thương hiệu sâm Ngọc Linh. Được biết, Bộ Khoa học - Công nghệ đã chấp nhận và sẽ tiến hành lắp đặt hệ thống này trong thời gian tới. Còn trước mắt, mặt hàng sâm Ngọc Linh được bày bán ở phiên chợ mỗi tháng sẽ có con chip điện tử để kiểm tra xuất xứ, nguồn gốc của sâm. Khi khách hàng quét mã có sẵn ở trong mỗi bao bì sản phẩm sẽ biết được sản phẩm đó mua ở đâu, nếu có sự cố cũng dễ dàng phản hồi với chính quyền địa phương.

- Thời gian qua, cũng có một số thông tin về việc phát hiện những củ sâm tự nhiên với giá bán “khủng” trước mỗi phiên chợ sâm. Ông nghĩ gì về điều này?

- Ông Hồ Quang Bửu: Việc tìm được những củ sâm tự nhiên khủng, trị giá cao ngất ngưởng là chuyện cũng bình thường. Cái đó thuận mua, vừa bán. Chưa có trường hợp nào mua những gốc sâm khổng lồ đó mà kiện là sâm giả cả. Còn việc đẩy giá sâm lên cao, theo tôi nghĩ đó là quy luật tự nhiên. Cái gì quý thì giá thành cao. Như ở Hàn Quốc, sâm chất lượng không bằng mình, nhưng họ bán cao gấp nhiều lần. Như hiện nay, sâm Ngọc Linh xứng đáng với giá đó vì giá trị của chính bản thân nó, có tốt người ta mới tìm đến để mua nhiều như thế.

Riêng việc kiểm soát việc mua bán tự phát ngoài phiên chợ, chúng tôi cũng đã có khuyến cáo, làm việc với các cơ sở này để giữ gìn thương hiệu của mình, tránh tình trạng sâm giả xâm nhập vào thị trường. Các khách hàng cũng cần chú ý, tìm đến những thương hiệu nổi tiếng để mua các mặt hàng sâm, tránh việc mua phải sâm giả đang trà trộn vào trên thị trường.

Vâng, xin cám ơn ông!