Linh hoạt điều chỉnh

Theo báo cáo của UBND TP.Tam Kỳ, tính đến thời điểm hiện tại, xã Tam Thanh đã đạt được 13/19 tiêu chí xây dựng NTM, trong khi đó xã Tam Phú đạt được 12/19 tiêu chí. Để hoàn thành các tiêu chí còn lại, hai địa phương đã xây dựng kế hoạch riêng trong năm 2016 và giai đoạn tiếp theo với các lộ trình thực hiện, từng nhiệm vụ cụ thể. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Minh Nam - Phó Chủ tịch UBND TP.Tam Kỳ thì hiện nay, phong trào xây dựng NTM tại các địa phương vẫn chưa sôi nổi, tinh thần tham gia của người dân chưa cao. Bên cạnh những nguyên nhân chủ quan thì có những nguyên nhân khách quan như: địa bàn thực hiện rộng, mang tính đặc thù, điều kiện về kinh tế - xã hội, cơ sở hạ tầng xuất phát điểm rất khó khăn. Vì vậy, để hoàn thành các tiêu chí còn lại theo đúng kế hoạch đề ra, ngoài việc quan tâm đầu tư của trung ương, của tỉnh thì các địa phương cần nghiên cứu tình hình để điều chỉnh kế hoạch xây dựng NTM một cách phù hợp.

Xã Tam Phú đầu tư ao thu gom nước nhĩ từ nguồn hỗ trợ của tỉnh để nông dân phát triển sản xuất. Ảnh: X.T

Xã Tam Phú với cơ sở hạ tầng yếu kém nên cần đầu tư về giao thông nông thôn, kênh mương nội đồng và các nhà văn hóa thôn đã xuống cấp. Trong khi đó, nguồn đầu tư của trung ương, của tỉnh cho địa phương lại có phần hạn hẹp. Do vậy, UBND TP.Tam Kỳ đã chỉ đạo chính quyền xã chỉ tập trung đầu tư xây dựng hệ thống kênh mương thủy lợi, giao thông nội đồng ở những khu vực cần thiết (như tại các cánh đồng có dồn điền đổi thửa, các cánh đồng lớn). Còn đối với việc xây mới các nhà sinh hoạt văn hóa, địa phương chỉ áp dụng đối với các trường hợp nhà sinh hoạt văn hóa cũ đã thật sự xuống cấp, không thể nâng cấp được nữa. Mức đầu tư cũng được cân nhắc sao cho phù hợp, đủ các nhu cầu cần thiết khi sử dụng. Bên cạnh đó, thành phố cũng chỉ đạo hai địa phương Tam Thanh và Tam Phú xây dựng điểm một số nhà sinh hoạt văn hóa gắn với việc hình thành khu không gian công cộng sinh hoạt theo Quyết định số 2663/QĐ-UBND của UBND tỉnh về ban hành bộ tiêu chí “Khu dân cư NTM kiểu mẫu” giai đoạn 2016 - 2020.

Đối với xã Tam Thanh, khó khăn lớn nhất là nguồn đầu tư của tỉnh và trung ương chưa được bố trí kịp thời. Điển hình là hiện nay một số nhà sinh hoạt văn hóa thôn của xã đã xuống cấp nghiêm trọng. Người dân đã đóng góp kinh phí để xây mới, thành phố cũng sẵn sàng nguồn vốn đối ứng, thế nhưng nguồn hỗ trợ của tỉnh và trung ương bố trí theo kế hoạch là vào năm 2017. Do vậy, địa phương đang phải chờ để hoàn thành tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa. Bên cạnh đó, đặc thù của xã Tam Thanh là không cần đầu tư kênh mương thủy lợi (do các cánh đồng nhỏ nằm sát sông) và chỉ có 2,2km giao thông nông thôn cần đầu tư. Trong khi đó, với làng bích họa Trung Thanh và bãi tắm Hạ Thanh 1, xã Tam Thanh đang có cơ hội phát triển du lịch và dịch vụ đi kèm. Ông Nguyễn Minh Nam nói: “Chúng tôi đang có văn bản trình UBND tỉnh để kiến nghị chuyển vốn đầu tư hạ tầng nông nghiệp cho Tam Thanh sang đầu tư trực tiếp vào hạ tầng phát triển du lịch để phù hợp với tình hình địa phương. Có điều kiện về hạ tầng, chúng tôi sẽ lấy việc phát triển du lịch - dịch vụ làm đòn bẩy trong xây dựng NTM”.

Đánh giá thực chất

Bên cạnh việc đầu tư các tiêu chí NTM được cho là “cứng” như giao thông nông thôn, kênh mương thủy lợi, nhà sinh hoạt văn hóa… thì hiện nay, hai xã Tam Thanh và Tam Phú cũng đang tập trung hoàn thành các tiêu chí “mềm” về thu nhập bình quân đầu người, tỷ lệ lao động có việc làm thường xuyên, an ninh trật tự... Do vậy, các địa phương đang tập trung thúc đẩy phát triển sản xuất, nâng cao cuộc sống vật chất cho người dân. Xã Tam Phú đang hình thành cánh đồng rau củ quả tại thôn Phú Thạnh với 20ha, còn xã Tam Thanh đang làm thí điểm 2ha rau muống biển ở thôn Thanh Đông. Bên cạnh đó là các giải pháp đồng bộ với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị để xây dựng đời sống văn hóa mới trong nhân dân.

Tuy nhiên, theo Văn phòng Điều phối NTM của tỉnh thì hiện nay, việc đánh giá các tiêu chí NTM đạt hay chưa đạt tại các xã trên địa bàn tỉnh (trong đó có Tam Thanh và Tam Phú) chỉ mang tính hình thức, chung chung, chưa chuẩn xác, chưa đủ độ tin cậy. Do vậy, hai xã đang thực hiện xây dựng NTM của Tam Kỳ phải phối hợp với Chi cục Thống kê thành phố để thực hiện việc rà soát, đánh giá lại các tiêu chí. Trên cơ sở đó, xác định được mức đầu tư đối với các tiêu chí “cứng” và các giải pháp, lộ trình thực hiện, phân công nhiệm vụ cụ thể đối với các tiêu chí “mềm” cho phù hợp. Ông Mai Đình Lợi - Phó Chánh văn phòng điều phối NTM tỉnh cho biết: “Chúng ta phải rà soát lại để đánh giá đúng thực trạng các tiêu chí. Các tiêu chí “cứng” để tính ra tiền, tính tổng nhu cầu, tổng mức đầu tư, tỉnh và trung ương cần hỗ trợ là bao nhiêu, địa phương đối ứng bao nhiêu. Tiêu chí “mềm” cũng phải đánh giá lại cho chính xác, cho thuyết phục để có giải pháp tốt nhất trong lãnh đạo điều hành thực hiện”.

Xác định được tổng mức đầu tư cần thiết, giải pháp phù hợp với tình hình cụ thể sẽ giúp cho các địa phương chủ động thực hiện hoàn thành các tiêu chí NTM. Trong khi đó, sự vào cuộc của các ngành chức năng để điều chỉnh các mục tiêu đầu tư xây dựng là rất cần thiết, góp phần hướng tới mục đích cuối cùng là thay đổi bộ mặt nông thôn và cuộc sống người dân.