Trong khi ở nhiều nơi nông dân phải méo mặt vì giá dưa hấu xuống thấp thì vừa qua, tại Phú Ninh nhiều thương lái đến tận nơi thu mua với giá từ 7.000 – 7.500 đồng/kg đã khiến nông dân ngỡ ngàng. Nhiều người dự đoán giá cao như vậy là do dưa hấu ở Tam Phước (Phú Ninh) đã có thương hiệu, dưa đảm bảo chất lượng nên thu hút thương lái tìm mua. Mặt khác, việc tắc nghẽn ở cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn) đã được tháo gỡ nên thị trường dưa đã thông trở lại, trong khi đó nhiều vựa dưa khác đã thu hoạch, riêng ở Phú Ninh thu hoạch muộn hơn nên dưa được giá do hiếm hàng… Dù nguyên do gì đi nữa thì nông dân cũng vui vì dưa được giá được mùa, nhưng sự “trúng mánh dật dờ” này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhất là dễ “cám dỗ” nông dân mở rộng diện tích ở vụ sau, trong khi đó đầu ra của dưa hấu thường xuyên bị tắc nghẽn.
Còn đối với con tôm nguyên liệu được tiếng là đầu ra ổn định do có thị trường xuất khẩu lớn nhưng người nuôi cũng phải giật mình vì sự nóng lạnh bất thường của thị trường. Cách đây khoảng 2 năm, giá tôm bất ngờ tăng gấp đôi (từ 80 nghìn đồng/kg lên khoảng 160 nghìn đồng, loại 100 con/kg). Thấy làm ăn có lãi, nông dân ồ ạt phá rừng, dỡ đất đầu tư mở rộng diện tích thì gần đây giá tôm liên tục sụt giảm đã làm nhiều người lo lắng. Điều bất thường là trước đây tôm to và tôm nhỏ có giá chênh lệch rất cao thì nay khoảng cách này được rút ngắn, thị trường tôm ưa chuộng loại từ 100 – 120 con/kg thay vì 50 – 60 con/kg khiến không ít người nuôi phải “bán non”, ít chú trọng đến chất lượng tôm. Hiện giá tôm đã tụt xuống còn khoảng 110 – 120 nghìn đồng/kg loại 100 con, mức giá này theo nhiều nông dân sẽ không cho lãi suất cao, chưa nói đến rủi ro do tôm thường xuyên dịch bệnh trong quá trình nuôi. Điều làm nhiều người lo lắng hơn cả là đã đầu tư rất lớn cho ao nuôi, nếu giá tôm liên tục giảm hoặc bấp bênh sẽ gây nguy cơ ôm nợ. Những lo lắng này cho thấy sự thâu tóm, gây bất ổn thị trường tôm nguyên liệu đã xảy ra như khuyến cáo.
Nông dân đang thấp thỏm trước sự bất ổn của thị trường, nhiều người không biết nên trồng cây gì, nuôi con gì hiệu quả, có đầu ra ổn định. Trong khi đó, những biện pháp định hướng, “can thiệp” hay cung cấp thông tin của ngành chức năng vẫn còn hạn chế và thiếu hiệu quả. Ví như, trước sự thất thường của thị trường tôm nguyên liệu, cơ quan chuyên môn chỉ dừng lại ở việc khuyến cáo mà chưa có biện pháp cụ thể nào đối với người nuôi, nông dân vẫn lơ mơ trước thông tin về thị trường và chỉ biết chạy theo, phó mặc sự định đoạt giá cả của tư thương… Và một lần nữa, chuyện đầu ra của nông sản cũng giống như việc ứng xử với hàng giả, dù cơ quan chức năng đã triển khai các biện pháp quản lý nhưng cũng cần đến sự thông minh của người tiêu dùng, còn nông dân giờ đây cũng phải biết linh hoạt để “bơi” trong biển sóng gió của thị trường.