Căn nhà nhỏ của Hồ Đức Thiện tại khối phố Cẩm Sa, phường Điện Nam Bắc, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam được thiết kế thêm một không gian rộng đầy ấn tượng được treo đầy những bịch mùn cưa (là những bịch phôi giống). Bất ngờ vì sự xuất hiện của chúng tôi, anh Thiện đang dở tay vì công việc trong trại nhưng vẫn vui vẻ tiếp chuyện...

   Tốt nghiệp loại khá chuyên ngành Quản trị kinh doanh tổng quát trường Đại học Kinh tế Đà Nẵng, như bao sinh viên khác, Thiện ra trường cũng mong muốn tìm được công việc ổn định phù hợp với ngành học. Nhờ thành tích học tập tốt, anh được một công ty chuyên về phần mềm nhận làm, mức lương khởi điểm lúc bấy giờ là 5 triệu. Có công việc như ý, đúng với sở trường được học, so với nhiều bạn bè cùng trang lứa có thể nói Hồ Đức Thiện đã may mắn hơn rất nhiều. Thế nhưng 2 năm công tác tại công ty là 2 năm Thiện không ngừng suy nghĩ về công việc hiện tại, về khoản thu nhập hằng tháng gần như cố định, Thiện nói: “Có điều gì đó thôi thúc buộc bản thân phải quyết định, một quyết định mang tính đột phá để thay đổi cuộc sống”. Anh không ngần ngại cho rằng tiền lương công ty với một người làm kinh tế như vậy là còn thấp, vì thế anh muốn tự tay gây dựng sự nghiệp của riêng mình. Thế là từ một chàng nhân viên văn phòng hằng ngày bảnh bao nai nịt đến cơ quan, Hồ Đức Thiện quyết tâm nghỉ việc công ty về quê hóa thành chàng nông dân chân tay lem luốc để phát triển một sản phẩm nông nghiệp lúc bấy giờ hãy vẫn còn xa lạ với nhiều người: nấm bào ngư.

Trước đó, Thiện đã manh nha thăm dò ý kiến của người thân trong gia đình, và cũng dành một khoảng thời gian để nghiên cứu trước về loại cây này. Trả lời cho câu hỏi vì sao chọn nấm bào ngư để khởi nghiệp chứ không phải là mặt hàng hay sản phẩm nào khác, chàng trai 25 tuổi bộc bạch rằng, bản thân có cơ duyên với cây nấm. Ngay từ những ngày đầu khi miệt mài nghiên cứu nhiều mô hình khởi nghiệp, anh đã để ý đến các loại nấm bởi theo anh đây là một sản phẩm nông nghiệp sạch đồng thời nếu sản xuất loài cây này gia đình anh có thể tận dụng một khu trại nuôi heo khá lớn trước đây đã ngừng sử dụng vì ô nhiễm môi trường để làm nơi nuôi dưỡng và chăm sóc cho cây. Bén duyên và quyết định chọn nấm bào ngư làm xuất phát điểm cho sự nghiệp làm chủ của mình, Hồ Đức Thiện đã không ngại ngần bươn chải khắp nơi để học hỏi kinh nghiệm cũng như tiếp thu đầy đủ kĩ thuật nuôi trồng từ các chuyên gia uy tín. Anh bồi hồi chia sẻ: “ Hồi đó khi đã quyết định, mình đến khoa Sinh trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng tìm gặp thầy trưởng khoa Châu Tuấn, xin phép thầy cho theo một nhóm nghiên cứu sinh chuyên nghiên cứu về cây nấm để học hỏi. Sau đó, là hơn 1 tháng bôn ba khắp các trang trại nấm có tiếng dọc dải đất miền Trung để trải nghiệm trực tiếp quy trình làm ra cây nấm của người ta”. Khi đã khá vững chuyên môn, Thiện trở về và bắt tay vào việc, anh cẩn thận thử và lựa chọn nguồn giống đạt chất lượng cao để chăm sóc. Thế nhưng, dù là người rất cẩn trọng và chỉn chu nhưng đúng  như ông bà ta nói: vạn sự khởi đầu nan, những khó khăn đầu tiên ập đến khiến chàng trai trẻ lúc bấy giờ không khỏi hoang mang. Đầu tiên vấn đề nguồn giống gặp phải rắc rối vì phải vận chuyển một quãng đường xa từ tận Gia Lai về Quảng Nam trong khi giữa 2 vùng có sự khác biệt về thời tiết khiến chi phí vận chuyển phát sinh đồng thời nguồn giống cũng không đảm bảo yêu cầu. Ngay lứa thử nghiệm đầu, Thiện bị hư hết 500 bịch phôi, mọi thứ dường như thất bại ngay từ khi bắt đầu.

   Không nản, chàng trai trẻ quyết tâm theo cây nấm đến cùng. Hồ Đức Thiện cẩn trọng hơn ở những lần sau, anh tìm được nhiều nguồn cung có chất lượng ngay tại thành phố Đà Nẵng, như vậy thay vì lấy phôi nấm tại một địa điểm anh đã có nhiều nguồn cung khác vừa thuận tiện vừa đảm bảo được tính ổn định của đầu vào. Khi mọi thứ dần đi vào khuôn khổ, Thiện bắt đầu có thu nhập từ sản phẩm do chính tay mình chăm sóc. Trung bình mỗi ngày anh thu hoạch được 20kg nấm, với giá bán dao động từ 20.000đ đến 30.000đ/1kg. Không dừng lại ở đó, Hồ Đức Thiện bắt tay vào nghiên cứu để tự tạo phôi giống cho việc nuôi trồng thay cho việc nhập phôi từ các cơ sở khác và anh đã thành công. Thời điểm hiện tại, Thiện có 2 nguồn thu chính từ trại nấm của mình, ngoài bán nấm anh còn cung cấp phôi giống cho những mô hình khác, trung bình mỗi tháng thu nhập của anh vào khoảng 10 triệu. Trả lời thắc mắc của chúng tôi về đầu ra của sản phẩm, anh nhớ lại: “ Khi làm ra được cây nấm, anh và mẹ bắt đầu đi chào hàng các tiểu thương trong chợ, đồng thời cũng tự thân bán lẻ rất tích cực, đến bây giờ nấm bào ngư của anh đã bắt đầu có tiếng tăm và được hầu hết khách hàng ưa chuộng, nhờ đó, các mối bỏ hàng trong chợ ngày càng nhiều, các cửa hàng thức ăn, quán xá đều tin dùng vì vậy sản phẩm đã có đầu ra ổn định, thậm chí  nấm của gia đình anh bây giờ không đủ để cung cấp cho nhiều mối buôn khác do số lượng có hạn”.

Suốt buổi trò chuyện chàng trai trẻ luôn tỏ vẻ hào hứng. Khi chúng tôi nhắc đến tấm bằng đại học đã bị Thiện gạt sang một bên để chọn lựa việc trồng nấm, anh cười tươi nhưng vẫn quả quyết: “Mình chưa bao giờ thấy quyết định này là sai, mình đã lựa chọn và quyết tâm làm bằng được nó, tuổi trẻ cũng chỉ cần vậy mà thôi”. Chúng tôi nhận thấy ở Hồ Đức Thiện đâu đấy toát lên khí chất của một người kinh doanh: trong liều lĩnh có sự tính toán chu đáo, trong quyết đoán có sự cân nhắc kĩ càng. Chia sẻ với chúng tôi, chàng trai cũng không quên tri ân những người đã đồng hành bên mình, cảm ơn vì sự ủng hộ của ba mẹ dù ban đầu họ cũng nghi ngờ khả năng của con trai, biết ơn sự giúp đỡ từ thầy giáo trưởng khoa Sinh trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng, đến các cán bộ Sở Khoa học tỉnh Quảng Nam đã nhiệt tình chuyển giao công nghệ nuôi trồng cho Thiện, rồi sự quan tâm kịp thời của cán bộ địa phương tạo điều kiện cho anh vay vốn khởi nghiệp. Nhắc đến địa phương Hồ Đức Thiện hài hước kể: “Nhớ ngày nào, các chú ở phường còn  xuống cảnh cáo vì gây ô nhiễm môi trường do nuôi heo không đúng cách, bây giờ, các chú ấy cũng xuống nhưng là để tham quan và động viên. Thiệt mừng hết lớn!”. Thiện cũng vui vẻ chia sẻ, trong năm nay sẽ mở rộng thêm 2 trại trồng nấm nữa, quy mô từ 6000 bịch nấm hiện tại sẽ được nhân lên gấp 3 lần trong tương lai. Đồng thời cũng sẽ phát triển thêm nhiều loại nấm mới như nấm rơm hay nấm bào ngư tím làm cho mặt hàng thêm phong phú. Vốn lúc khởi nghiệp là 200 triệu, bây giờ đã bắt đầu lấy lại ít nhiều, khoản vay cũng được Thiện chắt chiu trả đầy đủ hằng tháng.

   Say sưa với câu chuyện khởi nghiệp của chàng trai 25 tuổi Hồ Đức Thiện, chúng tôi không quên nhờ Thiện đưa ra một lời khuyên chân thành đến các bạn trẻ vẫn đang thất nghiệp hoặc đang nuôi những dự định cho riêng mình nhưng không dám thực hiện, Thiện nói: “Thực ra mọi người đều có quyền lựa chọn cuộc đời mình, ai cũng có khả năng, vấn đề chỉ là làm hay không làm mà thôi. Dám nghĩ dám làm luôn là mục tiêu sống của mình và mình khuyên các bạn trẻ cũng nên như vậy, đừng lãng phí thanh xuân trong khi mọi quyết định đều nằm trong tầm tay bạn”

 Xế chiều, chúng tôi chào tạm biệt anh bạn với nụ cười hiền hậu trên môi. Hi vọng, những nỗ lực của Thiện sẽ được đền đáp trong một tương lai gần. Chúng tôi cũng mong muốn có thêm nhiều Hồ Đức Thiện hơn nữa, có thêm nhiều ý tưởng làm kinh tế sáng tạo, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của quê nhà.