Dưa hấu tại xã Tam Phước được bán với giá 5.500 - 7.000 đồng/kg vào sáng 13.7. Ảnh: VĂN HÀO

Năng suất thấp

Trên nhiều cánh đồng các xã Tam Thành, Tam Lộc, Tam Phước (Phú Ninh), nông dân đang tất bật vào vụ thu hoạch dưa xuân hè 2015. Theo ghi nhận vào sáng ngày 13.7, giá dưa tại các khu vực này ở mức 5.500 - 7.000 đồng/kg. Tuy nhiên do ảnh hưởng của đợt mưa vào đầu tháng 5 âm lịch vừa qua nên năng suất dưa giảm đáng kể, nông dân chỉ thu lại được vốn hoặc lãi rất ít.

Gia đình bà Nguyễn Thị Nguyên (thôn Phú Điền, Tam Phước) trồng được 3 sào dưa vụ này. Bà cho biết, khi thu hoạch 1,5 sào đầu tiên, thương lái tới hỏi mua với giá 7.500 đồng/kg; trước đó khoảng 10 ngày, đỉnh điểm giá dưa lên tới 9.000 đồng/kg. “Trời đang nắng nóng thì xuất hiện đợt mưa kéo dài vài ngày khiến dưa bị thối, lên nấm gây hư hại nên sụt giảm năng suất. Với 1,5 sào nhưng tôi chỉ thu hoạch chỉ hơn 1 tấn dưa. Bù qua sớt lại, thu hoạch xong vụ này chỉ thu về được vốn bỏ ra” - bà Nguyên nói.

Còn nhớ, đợt lũ bất thường hồi tháng 3 vừa qua khiến nhiều người trồng dưa tại Phú Ninh bị mất trắng, một số hộ chuyển đổi đất sang trồng các loại cây khác. Tuy nhiên, việc trồng dưa tự phát không theo quy hoạch vẫn còn tái diễn, đồng nghĩa việc tiềm tàng những rủi ro không lường trước. Ông Lê Văn Diên - Phó ban Nông nghiệp xã Tam Thành cho biết, vụ xuân hè này, cũng vì trồng không theo quy hoạch mà đợt mưa hồi đầu tháng 5 âm lịch vừa rồi khiến nhiều nông dân trở tay không kịp. “Vì các hộ đi trồng dưa khi xung quanh toàn đất trồng lúa nên khó khăn trong việc thoát nước, quản lý sâu bệnh. Gặp kiểu thời tiết cực đoan như hiện nay, rất khó để xoay xở, ứng biến kịp thời” - ông Diên cho biết.

Vụ dưa xuân hè tại Phú Ninh được giá nhưng năng suất thấp.

Vụ dưa này, nhiều nông dân Phú Ninh có chung tâm trạng vui và tiếc. Như tâm sự của lão nông Thái Chung (tổ Phú Quý, thôn Phú Điền, Tam Phước), thấy giá bán cao ai cũng mừng, nhưng lại tiếc hùi hụi vì năng suất quá thấp. “Vụ này năm trước, tôi trồng dưa đạt 1,5 tấn/sào. Giá tuy không cao, từ 4.500 đến 5.000 đồng/kg nhưng được mùa, lãi gần 10 triệu đồng. Hiện nhà trồng 4 sào chuẩn bị thu hoạch nhưng dưa không đạt trái, tầm 4 tạ/sào. Chiều nào tôi cũng lo chuẩn bị máy nổ vì nếu lỡ như trời mưa thì kịp thời hút xả nước” - ông Chung nói.

Khuyến khích không mở rộng diện tích

Theo số liệu của Ban nông nghiệp xã Tam Thành, vụ dưa xuân hè 2015, địa phương trồng được 50ha, giảm 28,5ha so với vụ đông xuân trước và giảm 35ha so với cùng kỳ năm ngoái. Nguyên nhân diện tích trồng dưa giảm là đầu ra không ổn định, kiểu thời tiết cực đoan. Ông Lê Văn Diên - Phó ban Nông nghiệp xã Tam Thành trao đổi thêm, vụ này dưa địa phương đạt năng suất 20 tấn/ha; trong khi vụ đông xuân đạt 26 - 28 tấn/ha. “Chúng tôi vẫn đang vận động, khuyến khích người dân không nên mở rộng diện tích. Theo quy hoạch về nông nghiệp của xã, một năm chỉ trồng từ 110 đến 120ha ở cả hai vụ, tập trung nhiều ở vụ đông xuân” - ông Diên nói.

Trong khi đó, ông Phạm Đức Toàn - Phó Chủ tịch UBND xã Tam Phước cũng cho biết, địa phương tuyên tuyền người dân không nên mở rộng diện tích trồng dưa một cách tự phát. Vụ này, toàn xã trồng 100ha dưa; theo quy hoạch, xấp xỉ 200ha/2 vụ. “Vụ đông xuân, địa phương đạt 24 - 28 tấn/ha nhưng vụ này năng suất giảm đi phân nửa. Về chuyện tìm đầu ra cho nông sản này, so với địa phương thì đó là vấn đề mang tính chất vĩ mô. Thấy giá cao, chúng tôi cũng chia vui cùng với người dân. Còn nếu mất mùa, rớt giá, địa phương cũng chỉ biết động viên, tuyên truyền để người dân có cách điều tiết sản xuất phù hợp” - ông Toàn nói.

Trưởng phòng NN&PTNT huyện Phú Ninh - ông Nguyễn Hữu Tuấn  cho biết, vụ này toàn huyện đang bước vào giai đoạn thu hoạch trên tổng diện tích 400ha. Đợt mưa bắt đầu vào ngày 5.5 âm lịch vừa qua, năng suất dưa ở địa phương có bị ảnh hưởng nhưng chưa có con số thống kê cụ thể. “Cây trồng này mang lại giá trị kinh tế trong những năm trở lại đây nhưng chúng tôi vẫn khuyến cáo người dân chỉ được sản xuất trong phạm vi nhất định, nằm trong quy hoạch của các xã” – ông Tuấn chia sẻ.