Tạo nguồn giống

Toàn tỉnh có hơn 4.800ha ao nuôi cá nước ngọt, phân bố ở các lòng hồ, hồ thủy điện, ao đất và các vùng triều ven sông, mỗi năm nghề nuôi cá nước ngọt trên địa bàn tỉnh cho sản lượng hơn 6.000 tấn cá thương phẩm. Thời gian qua, nhờ sản xuất thâm canh, nhiều diện tích nuôi cá rô phi và diêu hồng cho năng suất vượt trội. Phục vụ nhu cầu nuôi cá tăng cao trong thời gian qua, các trung tâm, cơ sở sản xuất giống thủy sản nước ngọt trên địa bàn tỉnh đã chú trọng đầu tư nâng cao chất lượng sản xuất giống. Nhờ tích cực chuyển giao kỹ thuật từ TP.Hồ Chí Minh, nỗ lực sản xuất thử nghiệm, Trung tâm Giống thủy sản Quảng Nam đã sản xuất thành công con giống một số loài thủy sản có giá trị cao như tôm càng xanh, cá thác lác cườm, đặc biệt là cá rô phi đơn tính và cá diêu hồng. Với việc sản xuất giống tại chỗ, có nguồn gốc rõ ràng, tỷ lệ hao hụt do vận chuyển thấp, cá khỏe mạnh, sinh trưởng tốt, trung tâm đã cung cấp kịp thời cá giống cho người nuôi trên địa bàn tỉnh. Anh Đoàn Nhơn (thôn Trà Lang, xã Tam Ngọc, TP.Tam Kỳ) là một trong nhiều hộ thử nghiệm thành công mô hình thâm canh nuôi cá diêu hồng trong lồng bè trên địa bàn tỉnh. Anh cho biết: “Thâm canh nuôi cá diêu hồng trong lồng bè đòi hỏi phải đầu tư hết sức khoa học. Tôi quyết định mua cá giống chất lượng của Trung tâm Giống thủy sản Quảng Nam với 75 nghìn con, khi thả nuôi cá phát triển tốt, tỷ lệ hao hụt không đáng kể nên đem lại lợi nhuận cao trong 2 vụ nuôi vừa rồi”.

Nuôi cá trong lồng bè rất cần chất lượng cá giống tốt. Ảnh: Q. Việt

Những ngày qua, tại Trung tâm Chọn giống cá rô phi (xã Tam Ngọc, TP.Tam Kỳ), các kỹ sư đến từ Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I (Bộ NN&PTNT) đang tích cực chuyển giao, hỗ trợ kỹ thuật sản xuất cá giống. Ông Nguyễn Công Dưỡng - Giám đốc trung tâm cho biết, từ năm 2006 đến nay, đơn vị đã cung cấp 35 - 50 triệu con cá giống rô phi và diêu hồng 21 ngày để các tỉnh, thành trong cả nước ương thành “cá hương” và chuẩn bị làm cá giống sinh sản. Ngoài ra, mỗi năm trung tâm cung ứng 20 - 25 vạn cá bố mẹ cho nhiều địa phương. Bên cạnh đó, đơn vị đã xuất bán hơn 30.000 con cá giống rô phi và diêu hồng sang thị trường các nước châu Mỹ, chủ yếu là Colombia và Mexico. “Thời gian qua, việc phát triển con giống thủy sản nước ngọt còn nhiều hạn chế. Để đáp ứng nhu cầu nuôi cá nước ngọt, chúng tôi được Viện Nuôi trồng thủy sản I phân công nhiệm vụ sản xuất giống cá rô phi và diêu hồng, trước mắt là để phục vụphát triển ở địa phương, sau đó là cung ứng giống cho miền Bắc và phục vụ xuất khẩu” - ông Dưỡng nói.

Đáp ứng nhu cầu

Theo ông Dưỡng, để đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu, Trung tâm Chọn giống cá rô phi đang thực hiện chương trình chọn giống cá rô phi sinh trưởng trong điều kiện không tối ưu và chương trình chọn giống tạo quần đàn siêu đực từ phương pháp lai xa khác dòng. Mục đích của hai phương pháp này là để tạo ra những đàn cá giống chất lượng cao, có thể thích ứng với những điều kiện thời tiết khắc nghiệt hoặc biến động mạnh. “Chỉ cung ứng được 35 - 50 triệu con giống cá rô phi và cá diêu hồng cho khắp các vùng nuôi trên cả nước là quá thấp so với các đơn đặt hàng từ nhiều nơi gửi về chúng tôi. Nếu như trước đây, phải thuê mặt bằng sản xuất thì nay trung tâm đầu tư 64 tỷ đồng để mở rộng quy mô sản xuất. Việc xây dựng 2 cơ sở chuyên chọn giống, lưu giữ đàn cá giống và cơ sở nhân giống, thử nghiệm và phát tán cá giống trên vùng diện tích 7ha sẽ giúp chúng tôi nâng cao sản xuất, đáp ứng nhu cầu ngày một lớn hơn. Khi giai đoạn 1 đi vào hoạt động từ đầu năm 2014, chúng tôi sẽ cung cấp thêm mỗi năm 50 triệu con cá giống bố mẹ cho các địa phương sản xuất cá giống phục vụ nuôi cá thương phẩm” - ông Dưỡng nói.

  Theo bà Phạm Thị Hoàng Tâm - Chi cục trưởng Chi cục Nuôi trồng thủy sản Quảng Nam, mặc dù đã có nhiều chuyển biến và phát triển rộng khắp nhưng nuôi cá nước ngọt trên địa bàn tỉnh vẫn chưa tương xứng với tiềm năng. Cụ thể là sản phẩm thương phẩm chỉ mới phục vụ tiêu thụ nội địa. Trong khi đó, các doanh nghiệp hoạt động cầm chừng, chưa sử dụng được nguyên liệu của 2 đối tượng chính là cá rô phi và diêu hồng để chế biến xuất khẩu. Bởi vậy, để tạo cú hích, điều kiện cần là tiến hành chặt chẽ việc kiểm tra, giám sát, kiểm dịch chất lượng giống thủy sản nước ngọt nhập về Quảng Nam; đồng thời tăng cường xúc tiến đầu tư, kêu gọi các doanh nghiệp sản xuất giống có tầm đầu tư vào trung tâm cung ứng giống thủy sản Quảng Nam để nâng chất lượng hoạt động. Ông Võ Văn Năm - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT cho rằng để kêu gọi đầu tư vào trung tâm cung ứng giống thủy sản, Quảng Nam cần phải có có cơ chế, chính sách phù hợp. Đối với công tác kiểm dịch, kiểm định chất lượng giống thủy sản, các đơn vị cần nhanh chóng chấn chỉnh, nâng cao năng lực kiểm dịch để đáp ứng nhu cầu. “Có thể nói, việc sản xuất giống thủy sản nước ngọt ở tỉnh trong thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả. Từ những thành công bước đầu đã mở ra triển vọng mới cho định hướng đa dạng hóa sản phẩm. Việc áp dụng thêm những kiến thức khoa học kỹ thuật trong sản xuất giống sẽ là động lực thúc đẩy nghề nuôi thủy sản nước ngọt, khai thông tiềm năng, đáp ứng thêm nhu cầu giống của người nuôi cả về số lượng và chất lượng” - ông Năm nói.

NGUYỄN QUANG VIỆT